26 feb Zorgplicht werkgevers bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer – Nieuwsbrief februari 2025
Het is en blijft een actueel onderwerp.
In het vernietigende rapport van de Commissie-Van Rijn, “Niets gezien, niets gehoord en niets gedaan – De zoekgemaakte verantwoordelijkheid” januari 2024, werd de publieke omroep al uitgelicht. Uit het onderzoek blijkt dat een grote groep te maken heeft gehad met pesten, intimidatie, seksisme en/of discriminatie. Grensoverschrijdend gedrag heeft grote impact op het werkplezier en het welzijn van medewerkers zelf. Ook heeft het invloed op de organisatie. De kwaliteit van het werk neemt af, er is meer verzuim en verloop van personeel neemt toe. Reden genoeg dus voor werkgevers om dit onder de aandacht te brengen, te monitoren en bij aantijgingen juist te handelen. Maar hoe handel je dan juist als werkgever?
Dat het niet zo gemakkelijk is om juist te handelen en dat werkgevers alle omstandigheden moeten meenemen, blijkt wel uit de kwestie met oud-Kamervoorzitter Arib.
Heel recent, 5 februari 2025 volgde de uitspraak. “Rechtbank: onderzoek naar gedrag oud- Kamervoorzitter Arib was rechtmatig”, zo kopt NOS Nieuws. Arib stelde dat het presidium, de dagelijkse leiding van de Tweede Kamer, dat onderzoek in 2022 niet had mogen instellen. Zij beriep zich hierbij op artikel 67 lid 3 Grondwet, dat de onafhankelijke positie van Kamerleden garandeert.
Toch vindt de rechtbank een ‘loophole’ namelijk dat de gedragingen van Arib waar onderzoek naar is gedaan, niet onder haar functie als Kamerlid vielen maar onder haar werkzaamheden als Voorzitter en zij was onderdeel van de ambtelijke organisatie van de Tweede Kamer. Binnen de ambtelijke organisatie zijn de ambtenaren in dienst op basis van arbeidsovereenkomsten en geldt het arbeidsrecht en de Arbeidsomstandighedenwet. Op grond van vaste jurisprudentie zijn werkgevers verplicht om concrete signalen voor het bestaan van een sociaal onveilige werkomgeving te onderzoeken om er zo nodig actie op te kunnen ondernemen. Dit geldt ook als de signalen gedrag van niet-werknemers betreffen, zoals in dit geval Arib, is de redenatie van de Rechtbank.
Het presidium had als werkgever zodoende de plicht om een klacht betreffende het veilige werkklimaat van haar werknemers nader te (laten) onderzoeken en heeft daarbij de opdracht tot feitenonderzoek neergelegd bij een onderzoeksbureau. Daarmee is het onderzoek rechtmatig ingesteld en daarbij heeft het presidium zorgvuldig gehandeld, aldus de Rechtbank. Op basis van de inhoud van de onderzoeksresultaten concludeerde het Kamerbestuur op 1 november 2023 dat de oud-voorzitter zich schuldig heeft gemaakt aan het veroorzaken van een onveilige werkomgeving.
Arib heeft kort na de uitspraak via een persbericht van haar advocaat laten weten de uitspraak uitermate teleurstellend te vinden en hekelt het feit dat hiermee het grondwettelijke recht met voeten wordt getreden, waardoor volksvertegenwoordigers vogelvrij worden verklaard. Arib gaat dan ook in hoger beroep.
In deze uitspraak ligt de aandacht op de (grenzen van de) zorgplicht van de werkgever en de juridisch moeilijke vraagstukken die daarbij spelen. Daarbij speelde dat Arib natuurlijk geen werknemer was van het presidium maar dat het presidium als werkgever juist in het geweer kwam tegen mogelijke inbreuken door een derde-partij (Arib). In die zin is de zaak Arib heel specifiek. In onze praktijk krijgen we regelmatig vragen over sociale veiligheid, de (grenzen van de) zorgplicht van werkgevers en welke rol Ondernemingsraden hierin kunnen aannemen. Wij leveren daar graag een antwoord op en hebben voor onze relaties daarom bijgevoegd kennisdocument gemaakt. Daarin staan alle fasen toegelicht die komen kijken bij sociale veiligheid op de werkvloer. Ook wordt de wettelijke zorgplicht van de werkgever besproken en wat de consequenties kunnen zijn van het schenden van die zorgplicht. Het Kennisdocument is niet alleen theoretisch interessant, maar juist praktijkgericht zoals je van ons gewend bent. Bij de totstandkoming zijn interviews afgenomen om praktijkervaringen te verzamelen en deze zijn verwerkt in het document. Zo kunnen we allemaal van elkaar leren. Check vooral de tips en laat ons weten wat je van het document vindt!
Delen wordt gewaardeerd.
We wensen jullie veel werkplezier in een sociaal veilige omgeving en onze deskundige advocaten staan graag voor u klaar met adviezen op maat.